جهان امروز

اسپارتام يك شيرين كننده مصنوعي كم كالري بوده و در مواد غذايي و نوشيدني‌هاي كم كالري مانند نوشابه رژيمي و در برخي داروها يافت مي‌شود. استفاده از اين شيرين كننده مصنوعي در سال ۱۹۸۱ توسط FDA تائيد شده است. مقدار مجاز مصرف آسپارتام ۵۰ ميلي‌گرم به ازاي هر كيلوگرم وزن بدن است. آسپارتام نسبت به قند ۲۰۰ برابر شيرين‌تر است.

اثر بر روي وزن بدن

مطالعه‌اي كه در سال ۲۰۱۷ منتشر شد نشان داد كه هيچ شواهدي مبني بر اثربخشي شيرين كننده‌هاي مصنوعي در كنترل وزن وجود ندارد. در برخي مطالعات كه بيماران را به مدت چند سال بررسي كردند افزايش وزن بدن و دور كمر با مصرف منظم اين شيرين كننده‌ها مرتبط بود. در مطالعه‌اي نيز مصرف منظم اين شيرين كننده‌ها با افزايش خطر ابتلا به بيماري قلبي، ديابت و سكته مغزي مرتبط بود.

اثر بر روي اشتها

شيرين كننده‌هاي مصنوعي مي‌توانند از طريق افزايش اشتها سبب افزايش وزن شوند. مصرف مواد غذايي شيرين اين پيام را به بدن مي‌دهد كه غذا وارد روده شده است. در اين شرايط بدن در انتظار دريافت انرژي است. سپس فرد احساس سيري كرده و مصرف غذا توسط وي متوقف مي‌شود. در هنگام مصرف شيرين كننده‌هاي مصنوعي نيز شخص طعم شيرين را حس مي‌كند، اما بدن در مقايسه با آنچه كه انتظار دارد كالري كمتري دريافت مي‌كند. اگر اين اتقاق به طور مرتب تكرار شود بدن نمي‌تواند ارتباط بين طعم شيرين و دريافت انرژي را بياموزد. در نتيجه دريافت غذاهاي پركالري نيز منجر به ايجاد حس سيري نشده و فرد پرخوري مي‌كند. با اين حال، تحقيقات بيشتري بايد در زمينه انجام شود.

بيشتر بخوانيد :

• سوربيتول
• سوكرالوز

اثر بر روي متابوليسم (سوخت و ساز)

همان فرآيندي كه مي‌تواند كنترل اشتها را مختل كند ممكن است فرد را مستعد ابتلا به بيماري‌هاي متابوليك خاص مانند ديابت نوع ۲ نمايد. همچنين گفته مي‌شود كه مصرف منظم و طولاني مدت اين شيرين كننده‌ها سبب اختلال در تعادل و تنوع باكتري‌هاي روده مي‌شود. مطالعات حيواني نشان داده اين اختلالات منجر به عدم تحمل گلوكز و در نتيجه بروز ديابت نوع ۲ مي‌شود.

برخي مطالعات نشان داده‌اند كه مصرف منظم آسپارتام خطر عدم تحمل گلوكز را، به خصوص در افراد مبتلا به اضافه وزن، افزايش مي‌دهد.

چه كساني بايد از مصرف آسپارتام اجتناب كنند؟

۱- مبتلايان به فنيل كتونوري (PKU): در اين بيماري متابوليكي ژنتيكي ميزان اسيد آمينه فنيل‌آلانين در خون افزايش مي‌يابد. اين اسيد آمينه يكي از ۳ تركيب سازنده آسپارتام است.

۲- مبتلايان به ديسكينزي تاخيري: يك اختلال عصبي كه سبب حركات ناگهاني و غيرقابل كنترل صورت و بدن مي‌شود. اين اختلال در اغلب موارد به علت استفاده طولاني مدت از داروهاي ضدروان‌پريشي رخ مي‌دهد.

منبع : جهان شيمي